Eşitlik İlkesine Aykırı Davranma Tazminatı Hesaplama Programı

Eşitlik ve Ayrımcılık İlkesine Aykırılık Tazminatı Nedir?

İşverenin eşitlik ilkesine aykırı hareket etmesinin veya ayrımcılık yapmasının yaptırımı İş Kanunu’nun 5. maddesinde hüküm altına alınmıştır. Eşit davranma ilkesinin, iş akdinin devamı ya da sona ermesinde ihlal edilmesi halinde ihlale maruz kalan işçi dört aya kadar ücreti tutarında bir tazminat talep edebilecektir; tazminata esas ücret işçiye ödenen son temel (çıplak) brüt ücretidir. Bu tazminattan “ayrımcılık tazminatı” olarak da bahsedilebilmektedir.

Eşitlik ilkesine aykırılık tazminatı, işçinin bu uygulama nedeni ile zarar görmesi koşuluna bağlı değildir. Yukarıda belirttiğimiz gibi işçinin bu tazminatı talep etmesi için iş akdinin feshedilmiş olması da gerekmemektedir.

Eşitliğe aykırı davranış eğer sendikal nedenlerden kaynaklanıyor ise bu sefer ayrımcılık tazminatının yerini sendikal tazminat alacaktır. Ancak sendikal tazminatın verilmesi halinde ayrıca ayrımcılık tazminatı verilmez. Yasal koşulların mevcut olması halinde işçi maddi ve manevi tazminat talebinde bulunabilir veya yoksun bırakıldığı hakları talep edebilir.

Bu tazminat türünde ödenecek tazminat dava yolu ile talep edilmesi halinde hakim tarafından belirlenmektedir. Arabulucu yoluna başvurulması halinde ise tarafların anlaşmaları tutarında belirlenir. Bu tazminat iş ilişkisi sırasında veya sona ermesinde ödenebilir.

İşveren iş ilişkisinde;

• dil, ırk, cinsiyet, siyasal düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayrım yapamaz,
• esaslı sebepler olmadıkça tam süreli çalışan işçi karşısında kısmî süreli çalışan işçiye, belirsiz süreli çalışan işçi karşısında belirli süreli çalışan işçiye farklı işlem yapamaz,
• biyolojik veya işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye, iş sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında ve sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz,
• aynı veya eşit değerde bir iş için cinsiyet nedeniyle daha düşük ücret kararlaştıramaz,
• işçinin cinsiyeti nedeniyle özel koruyucu hükümlerin uygulanması, daha düşük bir ücretin uygulanmasını haklı kılmaz.

Eşit davranmama tazminatının hesabında esas alınacak ücret İş Kanunun 5. Maddesinin gerekçesine göre; “Maddenin altıncı fıkrasında hukukî yaptırım olarak öngörülen işçinin “dört aya kadar ücreti tutarındaki” tazminat için esas olacak ücret “asıl ücret” olup, ücretin ekleri olan ikramiye, prim ve paraya ilişkin sosyal yardımlar buna dahil değildir. Yani işçinin temel ücretine ek olarak para ve para ile ölçülmesi mümkün menfaatler göz önüne alınmayacaktır.” Denilmek suretiyle tanımlanmış olup , eşit davranmama tazminatının hesabında esas alınacak ücret işçinin son aylık çıplak brüt ücretidir.